حقوق فرزندان و والدین نسبت به هم در قرآن

حقوق فرزندان :

وَإِذَا حَضَرَ الْقِسْمَةَ أُوْلُواْ الْقُرْبَى وَالْیَتَامَى وَالْمَسَاکِینُ فَارْزُقُوهُم مِّنْهُ وَقُولُواْ لَهُمْ قَوْلًا مَّعْرُوفًا ﴿۸﴾

و هر گاه خویشاوندان ، یتیمان و مستمندان در تقسیم ارث حضور داشتند ، چیزی از آن ارث را به آنان بدهید و با آنان سخنی پسندیده بگویید .

وَلْیَخْشَ الَّذِینَ لَوْ تَرَکُواْ مِنْ خَلْفِهِمْ ذُرِّیَّةً ضِعَافًا خَافُواْ عَلَیْهِمْ فَلْیَتَّقُوا اللّهَ وَلْیَقُولُواْ قَوْلًا سَدِیدًا ﴿۹﴾ سوره نسا

کسانی که نگرانِ فرزندانِ ناتوانشان بعد از مرگِ خودشان هستند باید از ستم بر یتیمانِ مردم بترسند پس باید از خدا پروا کنند و سخنی درست بگویند .

آیه فوق درخصوص ترس از آینده فرزند پس از مرگ اشاره دارد و به راهکار معنوی و اخلاقی آن اشاره می کند .

پس یکی از حقوق فرزندان بر گردن والدین این است که : باید به فکر تامین مالی آنان هم در زمان حیات و هم پس از مرگ خودشان باشند و این فکر درمورد آینده به پدر محدود نشده و شامل حال مادر هم می شود . در آیه فوق والدین ملکف شده اند که علاوه بر رعایت حقوق فرزند خود ، حقوق تمامی کودکان را رعایت کنند .

در سوره کهف در ماجرای خضر و موسی ؛ خضر به موسی می گوید :

وَأَمَّا الْجِدَارُ فَکَانَ لِغُلَامَیْنِ یَتِیمَیْنِ فِی الْمَدِینَةِ وَکَانَ تَحْتَهُ کَنزٌ لَّهُمَا وَکَانَ أَبُوهُمَا صَالِحًا فَأَرَادَ رَبُّکَ أَنْ یَبْلُغَا أَشُدَّهُمَا وَیَسْتَخْرِجَا کَنزَهُمَا رَحْمَةً مِّن رَّبِّکَ وَمَا فَعَلْتُهُ عَنْ أَمْرِی ذَلِکَ تَأْوِیلُ مَا لَمْ تَسْطِع عَّلَیْهِ صَبْرًا ﴿۸۲﴾ سوره کهف

و اما آن دیوار متعلق به آن دو بچه یتیم در آن شهر بود و زیر آن گنجی متعلق به آن دو بود و پدرشان مردی صالح بود پس پروردگار تو خواست که آن دو بچه به حد رشد برسند و گنجینه خود را که رحمتی از سوی پرودردگارت بود بیرون آورند و این کارها را من خودسرانه (و بدون اذن خدا) انجام ندادم ، این بود تاویل آنچه که نتوانستی بر آن صبر ورزی .

در آیه فوق به ایجاد و حفظ پشتوانه مالی برای فرزندان و رها نکردن آنها به حال خود ، اشاره دارد . نکته مهم اینکه در آیه فوق فرموده که فرزندان از صالح بودن والدین ، ارث می برند همانگونه که در آیه 9 نسا فرمود که فرزندان از اخلاقیات و انسان دوستی والدین نسبت به دیگران ، ارث و سهمی دارند . شاید سئوال کنید چرا ؟ جواب این است که همانطور که اگر والدین فقیر یا بیسواد باشند فرزندانشان از هم متضرر می شوند و نیز همانطور که اگر نسلی حماقت کنند تا چند نسل بعد خواهند سوخت ، اگر والدین یا نسلی صالح باشند ، فرزندانشان نیز بی بهره نخواهند بود .

 حضرت علی (ع) فرمود : بیماری کودکان ، کفاره گناهان والدین است .